Van bi

Trong hệ thống đường ống dân dụng hay công nghiệp, van bi là một trong những thiết bị không thể thiếu để kiểm soát dòng chảy của nước, khí hoặc chất lỏng. Với thiết kế đơn giản, vận hành dễ dàng và khả năng đóng mở nhanh chóng, van bi được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như cấp thoát nước, hóa chất, thực phẩm, PCCC và nhiều ngành kỹ thuật khác.

Vậy van bi là gì? Cấu tạo của nó gồm những bộ phận nào? Nguyên lý hoạt động ra sao và có những loại van bi nào phổ biến hiện nay? Hãy cùng Thép Bảo Tín tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để chọn được loại van phù hợp nhất cho nhu cầu sử dụng của bạn.

Van bi là gì?

Van bi (tiếng Anh: ball valve) là một loại van công nghiệp dùng để đóng – mở dòng chảy trong hệ thống đường ống thông qua một viên bi rỗng được đặt bên trong thân van. Khi xoay tay gạt hoặc bộ điều khiển một góc 90 độ, viên bi sẽ xoay theo, cho phép dòng chảy đi qua hoặc chặn lại hoàn toàn.

Nhờ cơ chế đóng mở nhanh, thiết kế đơn giản nhưng hiệu quả, van bi được ứng dụng rất rộng rãi trong thực tế, từ các hệ thống cấp thoát nước dân dụng, hệ thống khí nén, hóa chất, cho đến các nhà máy công nghiệp, hệ thống phòng cháy chữa cháy, thực phẩm, dược phẩm…

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van bi

Cấu tạo cơ bản của van bi

Một van bi tiêu chuẩn thường bao gồm các bộ phận chính sau:

Thân van: Là lớp vỏ ngoài bảo vệ toàn bộ cơ cấu bên trong. Thân thường được làm từ inox, gang, đồng hoặc nhựa. Nó tùy cầu sử dụng và môi trường làm việc.

Bi (ball): Là bộ phận hình cầu có khoét lỗ xuyên tâm. Khi bi xoay, lỗ này sẽ cho phép dòng chảy đi qua hoặc chặn lại. Đây chính là phần quan trọng nhất quyết định hoạt động của van.

Tay gạt hoặc bộ điều khiển: Dùng để xoay viên bi bên trong thân van. Tay gạt thường áp dụng cho các van nhỏ, vận hành thủ công. Với hệ thống tự động, van có thể tích hợp bộ điều khiển điện hoặc khí nén.

Gioăng làm kín: Làm từ cao su, teflon hoặc vật liệu chịu nhiệt, gioăng giúp đảm bảo độ kín tuyệt đối tại các điểm tiếp xúc, hạn chế tối đa rò rỉ lưu chất.

Các kiểu kết nối: Van bi có thể kết nối với đường ống qua nhiều hình thức như nối ren, mặt bích, clamp hoặc hàn trực tiếp, tùy vào thiết kế của hệ thống.

Nguyên lý hoạt động của van bi

Nguyên lý hoạt động của van bi khá đơn giản: Khi bạn xoay tay gạt hoặc bộ điều khiển một góc 90 độ, viên bi bên trong thân van cũng xoay theo. Khi van mở, lỗ xuyên tâm của bi trùng với dòng chảy, lưu chất sẽ đi qua. Ngược lại, khi van đóng, tương ứng với lỗ bi vuông góc với dòng chảy thì lưu chât sẽ bị chặn hoàn toàn.

Van bi đặc biệt phù hợp với các hệ thống cần thao tác nhanh, chính xác và độ kín cao, ví dụ như hệ thống PCCC, xử lý nước, hóa chất hoặc khí nén.

Các loại van bi phổ biến hiện nay

Van bi rất đa dạng về chủng loại, được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Ví dụ như: cấu tạo thân van, số ngã dòng chảy, kiểu kết nối, vật liệu chế tạo và bộ phận điều khiển. Dưới đây là các loại van bi phổ biến:

Phân loại theo cấu tạo thân van

Van bi 1 mảnh: Thân van được đúc nguyên khối. Loại này thường nhỏ gọn, chi phí thấp nhưng khó bảo trì hoặc sửa chữa bên trong.

Van bi 2 mảnh: Thân van được chia làm 2 mảnh, nối với nhau bằng bu lông. Kiểu này phổ biến hơn, cho phép tiếp cận bi van và gioăng để bảo trì hoặc thay thế.

Van bi 3 mảnh: Thân van gồm 3 mảnh, được kẹp lại bằng bu lông. Đây là loại linh hoạt nhất, cho phép tháo rời phần trung tâm (bi và trục) ra khỏi đường ống mà không cần tháo rời toàn bộ van khỏi hệ thống. Nó rất tiện lợi cho việc bảo trì, sửa chữa, vệ sinh.

Phân loại theo số ngã dòng chảy

Van bi 2 ngã: Là loại van cơ bản nhất, có 2 cổng (1 đầu vào, 1 đầu ra) và chỉ có chức năng đóng hoặc mở dòng chảy. Khi mở, dòng chảy đi thẳng qua.

Van bi 3 ngã: Có 3 cổng kết nối với đường ống. Bi van có cấu trúc đặc biệt (thường là lỗ chữ “L” hoặc chữ “T”) cho phép chuyển hướng dòng chảy theo nhiều cách khác nhau:

• Dạng chữ L: Đóng 1 cửa và mở thông 2 cửa còn lại.
• Dạng chữ T: Có thể đóng 1 cửa và mở thông 2 cửa còn lại, hoặc mở thông cả 3 cửa cùng lúc để trộn hoặc chia dòng chảy.

Van bi 3 ngã rất hữu ích trong các ứng dụng cần chuyển đổi hướng dòng hoặc pha trộn chất lỏng.

Phân loại theo kiểu kết nối với đường ống

Van bi nối ren: Các đầu van có ren để vặn trực tiếp vào đường ống. Thường dùng cho các hệ thống đường ống nhỏ (DN15 – DN100) và áp suất thấp đến trung bình.

Van bi lắp bích: Các đầu van có mặt bích để kết nối với mặt bích trên đường ống bằng bu lông và gioăng. Kiểu này thường dùng cho các đường ống có kích thước lớn hơn (từ DN50 trở lên). Nó yêu cầu độ kín cao, chịu được áp suất và nhiệt độ lớn. Việc lắp đặt chắc chắn, ổn định, ít rò rỉ.

Van bi nối hàn: Các đầu van được hàn trực tiếp vào đường ống. Kiểu này tạo độ kín tuyệt đối, thường dùng cho các ứng dụng áp suất cao, nhiệt độ cao hoặc các môi trường đặc biệt không cho phép rò rỉ.

Van bi nối kẹp: Thường dùng trong ngành thực phẩm, dược phẩm yêu cầu vệ sinh cao, dễ dàng tháo lắp để làm sạch.

Phân loại theo vật liệu chế tạo

Van bi đồng: Phổ biến cho các ứng dụng dân dụng, nước sạch, khí nén, nhiệt độ và áp suất không quá cao. Giá thành rẻ, kích thước nhỏ gọn.

Van bi inox (thép không gỉ – SUS304, SUS316): Chống ăn mòn và oxy hóa tốt, chịu được nhiệt độ và áp suất cao. Được sử dụng rộng rãi trong các ngành hóa chất, thực phẩm, dược phẩm, xử lý nước thải, dầu khí.

Van bi gang: Thường dùng cho các đường ống có kích thước trung bình và lớn, chịu được áp suất nhưng kém ăn mòn hơn inox. Giá thành phải chăng, thường dùng trong hệ thống cấp thoát nước, PCCC.

Van bi thép (thép carbon, thép hợp kim): Có độ bền cơ học cao, chịu được áp suất và nhiệt độ rất lớn, thích hợp cho các ứng dụng công nghiệp nặng, dầu khí, hóa dầu.

Phân loại theo bộ phận điều khiển

Van bi tay gạt: Điều khiển thủ công bằng tay gạt, xoay 90 độ để đóng mở. Đơn giản, dễ sử dụng, phù hợp cho các van kích thước nhỏ và vừa.

Van bi điều khiển khí nén: Sử dụng bộ truyền động khí nén để đóng mở van tự động. Phù hợp cho các hệ thống tự động hóa, yêu cầu đóng mở nhanh, trong môi trường dễ cháy nổ.

Van bi điều khiển điện: Sử dụng bộ truyền động điện để đóng mở van tự động. Có thể điều khiển từ xa, phù hợp cho các hệ thống tự động hóa, điều khiển chính xác, nhưng tốc độ đóng mở chậm hơn van khí nén.

Mỗi loại van bi có những ưu điểm và ứng dụng riêng.Việc lựa chọn loại van phù hợp phụ thuộc vào các yếu tố như môi trường làm việc (lưu chất, nhiệt độ, áp suất), kích thước đường ống, yêu cầu về điều khiển và chi phí.

Ưu điểm và ứng dụng của van bi

Ưu điểm của van bi

– Chỉ cần xoay 1/4 vòng (90 độ), van đã hoàn toàn mở hoặc đóng. Điều này rất thuận tiện trong các tình huống cần thao tác khẩn cấp, như trong hệ thống PCCC hay nhà máy sản xuất.

– Viên bi và gioăng làm kín được thiết kế tiếp xúc chặt chẽ với nhau, giúp ngăn chặn rò rỉ tối đa, kể cả trong hệ thống áp suất cao hay lưu chất có tính ăn mòn.

– Cấu tạo đơn giản, ít bộ phận chuyển động, vật liệu bền chắc giúp van bi có tuổi thọ cao và hoạt động ổn định trong thời gian dài mà không cần bảo dưỡng thường xuyên.

– Van bi có nhiều loại khác nhau về chất liệu, kích thước, kết nối và kiểu điều khiển nên phù hợp với hầu hết các hệ thống đường ống, từ dân dụng đến công nghiệp nặng.

Ứng dụng của van bi

• Với các ưu điểm kể trên, van bi được sử dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, cụ thể:
• Điều tiết nước sạch, nước thải, nước sinh hoạt trong các tòa nhà, chung cư, khu dân cư.
• Sử dụng trong hệ thống van đầu nguồn, van khóa nhanh để đảm bảo dòng nước luôn sẵn sàng khi có sự cố cháy nổ.
• Van bi inox 304 hoặc 316 đảm bảo vệ sinh, an toàn cho hệ thống dẫn nước, sữa, bia, rượu…
• Nhờ khả năng chịu ăn mòn tốt, van bi được dùng trong môi trường có hóa chất, axit loãng hoặc chất tẩy rửa.
• Van bi tay gạt, điều khiển khí nén hoặc điện thường xuất hiện trong các nhà máy lọc hóa dầu, hệ thống đường ống dẫn khí.

Kết luận

Van bi là một thành phần quan trọng trong các hệ thống dẫn động chuyển động và kiểm soát dòng chảy của các chất lỏng và khí. Chúng được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau và đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo hiệu suất và độ tin cậy của hệ thống

Thép Bảo Tín – Địa chỉ phân phối van bi chính hãng, giá tốt

Chất lượng – Giá cả – Nguồn gốc là những yếu tố bạn muốn tìm kiếm khi chọn mua van bi cho công trình của mình? Hãy tham khảo ngay về Thép Bảo Tín vì đây là địa chỉ có đầy đủ những yếu tố ấy. Cụ thể:

• Các loại van bi được nhập trực tiếp từ nhà sản xuất, mới 100%
• Có giấy tờ kiểm định đầy đủ
• Đa dạng chủng loại, chất liệu, quy cách
• Giá cả cạnh tranh
• Có đội ngũ giao hàng đến tận nơi cho khách

Với hơn 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phân phối ống thép, phụ kiện đường ống và van công nghiệp, Thép Bảo Tín tự hào là địa chỉ uy tín được nhiều khách hàng trong và ngoài nước tin tưởng.

Liên hệ ngay với Thép Bảo Tín để được hỗ trợ và báo giá van nhanh nhất!

Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về van bi các loại. nếu còn bất cứ thắc mắc nào hãy để lại. Chúng tôi luôn cố gắng hỗ trợ bạn tốt nhất có thể!