Van giảm áp

Van giảm áp là thiết bị không thể thiếu trong các hệ thống kỹ thuật như cấp nước, khí nén, hơi nóng hay phòng cháy chữa cháy. Khi áp suất đầu vào quá cao hoặc dao động lớn, van giúp điều chỉnh và giữ áp suất đầu ra ổn định. Từ đó bảo vệ đường ống, máy móc và đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống. Đây là giải pháp hiệu quả để tránh các sự cố thường gặp như rò rỉ, nổ ống, hư bơm hoặc hao tốn năng lượng.

Trong bài viết này, Thép Bảo Tín sẽ cùng bạn tìm hiểu tổng quan về van giảm áp. Bao gồm khái niệm, nguyên lý hoạt động, ứng dụng thực tế, cấu tạo và các dòng van phổ biến.

Nếu bạn đang cần lựa chọn một loại van phù hợp với hệ thống của mình, nội dung dưới đây sẽ giúp bạn đưa ra quyết định dễ dàng và chính xác hơn.

Van giảm áp là gì?

Van giảm áp là van dùng để giảm và duy trì áp suất của một chất lỏng hoặc khí ở đầu ra ở một mức độ thấp hơn, ổn định so với áp suất ở đầu vào, bất kể áp suất đầu vào có dao động thế nào.

Van giảm áp (tiếng Anh: Pressure Reducing Valve, viết tắt là PRV) còn được gọi là van điều áp, van ổn áp, van điều tiết áp suất…

.

Vai trò của van giảm áp

• Bảo vệ thiết bị như máy bơm, nồi hơi, ống dẫn và đầu phun khỏi hư hỏng do quá áp hoặc sốc áp.
• Duy trì áp suất ổn định cho đầu ra. Giúp các thiết bị như vòi phun, cảm biến, máy CNC hoạt động trơn tru, không bị giật nước hay khí nén.
• Tiết kiệm năng lượng bằng cách loại bỏ áp suất dư thừa không cần thiết, nhất là trong các hệ thống khí nén và thủy lực.
• Tăng tuổi thọ đường ống và thiết bị, giảm chi phí bảo trì và ngăn ngừa sự cố rò rỉ, nổ ống hoặc mòn thiết bị do áp lực lớn kéo dài.
• Đáp ứng yêu cầu an toàn bắt buộc trong nhiều lĩnh vực như: tòa nhà cao tầng, nhà máy sản xuất, hệ thống PCCC,…

Cấu tạo của van giảm áp

Một van giảm áp tiêu chuẩn thường bao gồm 5 bộ phận chính, bao gồm:

Thân van: Là lớp vỏ bao bên ngoài, thường được làm từ gang, đồng hoặc inox. Đây là phần tiếp xúc trực tiếp với môi chất và chịu toàn bộ áp lực vận hành.

Lò xo điều chỉnh: Tạo lực nén lên màng van hoặc piston. Lực của lò xo sẽ quyết định mức áp suất đầu ra tối đa. Người dùng có thể điều chỉnh áp suất này thông qua vít chỉnh bên ngoài.

Màng van hoặc piston: Là bộ phận phản ứng trực tiếp với áp suất đầu ra. Khi áp suất vượt quá mức cài đặt, màng hoặc piston sẽ bị đẩy lên và khiến đĩa van dịch chuyển để giảm dòng chảy.

Đĩa van: Là phần đóng/mở đường dẫn môi chất. Đĩa van sẽ tự động điều chỉnh vị trí để kiểm soát lưu lượng và giữ áp suất ổn định.

Ốc chỉnh áp suất: Thường nằm ở phần đầu hoặc bên thân van. Nó cho phép người dùng vặn để tăng hoặc giảm lực lò xo, từ đó thay đổi áp suất cài đặt.

Nguyên lý hoạt dộng của van giảm áp

Van giảm áp hoạt động hoàn toàn tự động theo cơ chế cân bằng giữa lực lò xo và áp lực đầu ra. Cụ thể:

Khi áp suất đầu vào cao hơn mức cài đặt, dòng chảy sẽ làm màng hoặc piston bị đẩy lên. Đĩa van lúc này sẽ dịch chuyển về vị trí đóng để thu hẹp tiết diện dòng chảy. Từ đó làm giảm áp suất tại đầu ra.

Ngược lại, nếu áp suất đầu ra thấp hơn mức cài đặt, lò xo sẽ đẩy màng hoặc piston trở lại vị trí ban đầu. Nó sẽ làm mở rộng đĩa van, tăng lưu lượng và đưa áp suất đầu ra về mức ổn định.

Điểm nổi bật là van có khả năng giữ áp suất đầu ra ổn định ngay cả khi áp suất đầu vào liên tục dao động. Điều này là nhờ cơ chế phản hồi tức thời và liên tục điều tiết dòng chảy.

Phân loại các van giảm áp phổ biến

Có nhiều yếu tố giúp phân loại van giảm áp. Điển hình là:

Phân loại theo môi chất sử dụng

Van giảm áp nước

Là loại van được thiết kế chuyên biệt để điều chỉnh áp suất của nước trong các hệ thống cấp thoát nước, sinh hoạt hoặc công nghiệp. Chúng giúp bảo vệ đường ống và các thiết bị sử dụng nước như máy giặt, bình nóng lạnh khỏi áp lực quá cao, đồng thời duy trì lưu lượng nước ổn định.

Van giảm áp khí nén

Được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống khí nén, từ các nhà máy sản xuất đến các xưởng cơ khí. Loại van này có nhiệm vụ giảm áp suất khí từ bình chứa (thường rất cao) xuống mức an toàn và phù hợp cho các thiết bị như xi lanh khí, súng phun sơn…

Van giảm áp hơi nóng

Đây là loại van chuyên dùng cho các hệ thống hơi nước có nhiệt độ và áp suất cao. Chúng được chế tạo từ vật liệu chịu nhiệt, chịu áp tốt, giúp giảm áp suất hơi nước trước khi đưa vào các thiết bị trao đổi nhiệt hoặc các máy móc sử dụng hơi.

Phân loại theo cấu tạo

Van giảm áp dạng màng

Sử dụng một màng cao su hoặc kim loại mỏng làm bộ phận cảm nhận áp suất. Loại van này thường có độ nhạy cao, phản ứng nhanh với sự thay đổi áp suất, thích hợp cho các ứng dụng đòi hỏi độ chính xác.

Van giảm áp dạng piston

Sử dụng một piston kim loại thay cho màng ngăn. Van piston có độ bền cao hơn, chịu được áp lực lớn hơn và ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ, thường được dùng trong các hệ thống công nghiệp nặng.

Phân loại theo kiểu kết nối

Van ren

Loại van này có các đầu ren trong hoặc ren ngoài, thường dùng cho các đường ống có kích thước nhỏ, áp lực thấp hoặc trong các hệ thống dân dụng, sinh hoạt. Việc lắp đặt và thay thế dễ dàng.

Van mặt bích

Van được kết nối với đường ống bằng các mặt bích, sử dụng bu-lông và đệm làm kín. Loại này chuyên dùng cho các hệ thống công nghiệp có đường ống lớn, áp suất cao, đảm bảo độ kín khít và chắc chắn.

Phân loại theo vật liệu

Van đồng thau

Thường được sử dụng trong các hệ thống cấp nước sinh hoạt, dân dụng nhờ đặc tính chống ăn mòn tốt, an toàn với nước và giá thành hợp lý.

Van gang

Là lựa chọn phổ biến cho các hệ thống nước lạnh, đường ống lớn trong các nhà máy hoặc tòa nhà do có độ bền cao và giá thành phải chăng.

Van inox

Có khả năng chống ăn mòn vượt trội, chịu được nhiệt độ và áp suất cao. Van inox được dùng trong các môi trường đặc biệt như hóa chất, nước sạch, thực phẩm, dược phẩm hoặc các môi trường có tính ăn mòn cao.

Ứng dụng của van giảm áp

Van giảm áp được sử dụng rộng rãi trong cả dân dụng lẫn công nghiệp nhờ khả năng kiểm soát áp suất linh hoạt và ổn định. Dưới đây là các ứng dụng phổ biến:

• Dùng trong hệ thống cấp nước của nhà ở, chung cư, khách sạn
• Hệ thống khí nén trong nhà máy, xưởng sản xuất
• Hệ thống hơi nóng và nồi hơi
• Ổn định áp suất đầu ra cho vòi chữa cháy, trụ cứu hỏa, sprinkler…
• Dùng trong các hệ thống cấp nước sạch, khí y tế, hoặc dẫn hó

Cách lắp đặt van giảm áp

Bước 1: Bạn cần biết được mức áp lực, áp suất của hệ thống cần giảm áp cũng như kích cỡ lắp đặt của hệ thống đường ống để chọn được loại van phù hợp.

Bước 2: Khi chọn được loại van điều áp thích hợp, lắp đồng hồ đo áp lên thân van để nắm được áp lực, áp suất hoạt động.

Bước 3: Tiến hành lắp van giảm áp vào hệ thống. Bạn cần lắp chắc chắn và đúng chiều van. Đồng thời lắp 2 đồng hồ vào chiều vào và chiều ra của van giảm áp.

Bước 4: Cho các lưu chất đi qua van để xem có rò rỉ không. nếu không có vấn đề gì thì hệ thống đã có thể hoạt động bình thường.

Một số lưu ý khi lựa chọn và lắp đặt van giảm áp

Chọn đúng loại van theo môi chất (nước, khí, hơi…) và áp suất làm việc của hệ thống.

• Lắp đúng chiều dòng chảy theo mũi tên trên thân van.
• Đặt van ở vị trí dễ kiểm tra và bảo trì, tránh khu vực ẩm ướt hoặc khó tiếp cận.
• Cài đặt áp suất đầu ra phù hợp với nhu cầu sử dụng để tránh quá tải hoặc thiếu áp.
• Kiểm tra và vệ sinh định kỳ để van hoạt động ổn định và kéo dài tuổi thọ.

Kết luận

Van giảm áp là thiết bị không thể thiếu trong nhiều hệ thống kỹ thuật hiện đại, giúp kiểm soát và duy trì áp suất ổn định. Từ đó bảo vệ thiết bị và nâng cao hiệu suất vận hành.

Việc hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động và phân loại van giảm áp sẽ giúp bạn lựa chọn đúng sản phẩm, phù hợp với nhu cầu sử dụng và môi trường làm việc cụ thể.

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài, hãy ưu tiên lựa chọn van từ nhà cung cấp uy tín, có hướng dẫn lắp đặt – bảo trì đầy đủ và hỗ trợ kỹ thuật rõ ràng. Và Thép Bảo Tín chính là 1 trong những đơn vị bạn có thể tham khảo ngay hôm nay!

Ngoài ra, Thép Bảo Tín còn cung cấp đa dạng các loại thép ống thép hộp, thép hình, thép tấm; phụ kiện đường ống và vật tư PCCC. Nếu cần báo giá bất cứ loại vật tư nào, đừng ngại liên hệ với chúng tôi: