Thép không gỉ là một trong những vật liệu linh hoạt và được sử dụng rộng rãi nhất, được đánh giá cao về độ bền và khả năng chống gỉ trong hầu hết mọi môi trường. Với tính chất đặc biệt, thép không gỉ đã trở thành một lựa chọn ưu tiên trong nhiều ngành công nghiệp và ứng dụng khác nhau. Cùng Thép Bảo Tín tìm hiểu chi tiết về thép không gỉ là gì trong bài viết sau.
Nội dung chính
Thép không gỉ là gì?
Thép không gỉ có tên tiếng Anh: Stainless steel (tên khác là inox bắt nguồn từ tiếng Pháp: inox và đọc là i – nốc), là một hợp kim của sắt có khả năng chống ăn mòn và chống oxi hóa tốt. Nó được chế tạo từ sự kết hợp của nhiều nguyên tố kim loại khác nhau, trong đó Crôm có hàm lượng tối thiểu là 10.5% và Carbon có hàm lượng tối đa là 1.2%.
Các nguyên tố này giúp tạo ra một bề mặt bảo vệ chống gỉ, đồng thời cải thiện khả năng chống ăn mòn và độ bền của thép.
Những ký hiệu thép không gỉ phổ biến nhất tại Việt Nam:
- Thép không gỉ 201
- Thép không gỉ 304
- Thép không gỉ 316
- Thép không gỉ 430
Phân loại thép không gỉ
Có 4 loại thép không gỉ chính bao gồm: Austenitic, Ferritic, Austenitic-Ferritic (Duplex) và Martensitic .
Thép Austenitic
Austenitic là loại thép không gỉ được sử dụng rộng rãi nhất bao gồm các mác thép SUS 301, 304, 304L, 316, 316L, 321, 310s. Nó có khả năng chống ăn mòn và chịu nhiệt tuyệt vời với các tính chất cơ học tốt trong một phạm vi nhiệt độ rộng.
Loại thép này được sử dụng nhiều để làm đồ gia dụng, bình chứa, ống công nghiệp, tàu thuyền công nghiệp và các công trình xây dựng khác.
Thép Ferritic
Ferritic là loại thép không gỉ có tính chất cơ lý tương tự thép mềm nhưng có khả năng chịu ăn mòn cao hơn. Thuộc dòng này có các mác thép SUS 430, 410, 409.
Thép Ferritic thường được sử dụng để làm đồ gia dụng, nồi hơi và các kiến trúc trong nhà.
Austenitic-Ferritic (Duplex)
là loại thép không gỉ thông dụng nhất. Thuộc dòng này có thể kể ra các mác thép SUS 301, 304, 304L, 316, 316L, 321, 310s… Loại này có chứa tối thiểu 7% ni ken, 16% chromi, carbon (C) 0.08% max.
DUPLEX có đặc tính tiêu biểu là độ bền chịu lực cao và độ mềm dẻo được sử dụng nhiều trong ngành công nghiệp hoá dầu, sản xuất giấy, bột giấy, chế tạo tàu biển…
Thép Martensitic
Loại này chứa khoảng 11% đến 13% Cr, có độ bền chịu lực và độ cứng tốt, chịu ăn mòn ở mức độ tương đối. Được sử dụng nhiều để chế tạo cánh tuabin, lưỡi dao…
Ưu và nhược điểm của thép không gỉ
Ưu điểm
Thép không gỉ không chỉ có khả năng chống ăn mòn vượt trội, mà còn có nhiều ưu điểm khác, bao gồm:
- Khả năng chống ăn mòn cao: Nhờ hàm lượng Crôm cao, thép không gỉ không bị gỉ sét trong môi trường ẩm ướt và khắc nghiệt.
- Chịu nhiệt độ cao và thấp: Thép không gỉ có khả năng duy trì độ bền và tính chất cơ học tốt ở cả môi trường nhiệt độ cao và thấp.
- Tính thẩm mỹ cao: Bề mặt sáng bóng và khả năng chống ăn mòn giúp thép không gỉ thường được ưa chuộng trong thiết kế nội thất và các công trình yêu cầu tính thẩm mỹ cao.
- Dễ vệ sinh và bảo trì: Bề mặt mịn và không bám bẩn giúp thép không gỉ dễ dàng vệ sinh và bảo trì, phù hợp cho các ứng dụng trong nhà bếp, y tế và nhà hàng.
Thép không gỉ không chỉ đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật cao mà còn mang lại giá trị thẩm mỹ. Với vẻ ngoài bóng bẩy và sang trọng, thép không gỉ thường được sử dụng trong các thiết kế nội thất và kiến trúc cao cấp.
Nhược điểm
- Nhược điểm lớn nhất của thép không gỉ là giá thành cao hơn so với các loại vật liệu khác.
- Dễ tích tụ bẩn: Thép không gỉ có tính chất dễ giữ lại các vết bẩn, và nếu không được làm sạch thường xuyên, sẽ làm mất đi vẻ đẹp thẩm mỹ của nó trong thời gian dài.
Ứng dụng thép không gỉ
Thép không gỉ được cuộn thành dạng tấm, dây, thanh và ống và được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực sau:
- Dụng cụ nấu ăn, dao kéo hay dụng cụ phẫu thuật
- Vật liệu xây dựng trong các tòa nhà và công trình lớn
- Thiết bị công nghiệp trong các nhà máy giấy hay nhà máy hóa chất
- Tàu chở dầu, bể chứa hóa chất và thực phẩm
Ngoài ra, thép không gỉ còn có khả năng chịu được nhiệt độ cao và độ bền cao, do đó được sử dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau như ô tô, y tế, điện lực,…
Đặc tính của thép không gỉ
Thép không gỉ có nhiều đặc tính nổi bật so với thép carbon thấp. Một số đặc tính chung của thép không gỉ bao gồm tốc độ hóa bền rèn cao, độ dẻo cao hơn, độ cứng và độ bền cao hơn, độ bền nóng cao hơn và khả năng chống ăn mòn cao hơn. Ngoài ra, thép không gỉ còn có độ dẻo dai tốt hơn ở nhiệt độ thấp và phản ứng từ kém hơn (chỉ với thép austenit).
Tuy nhiên, các cơ tính này chỉ đúng cho họ thép austenit và có thể thay đổi khá nhiều đối với các mác thép và họ thép khác. Các cơ tính này liên quan đến các lĩnh vực ứng dụng thép không gỉ nhưng cũng chịu ảnh hưởng của thiết bị và phương pháp chế tạo.
Thép không gỉ và inox khác nhau như thế nào?
Thép không gỉ và inox thực ra là cùng một loại vật liệu. Cả hai đều đề cập đến dạng thép có chứa thành phần là một lượng lớn crom được thêm vào để bảo vệ thép khỏi bị gỉ.
So sánh giữa thép không gỉ và thép cacbon
Thép không gỉ với nồng độ crôm cao có tác dụng như một lớp bảo vệ chống lại sự ăn mòn và rỉ sét. Trong khi đó, thép carbon với hàm lượng carbon cao có thể bị ăn mòn và rỉ sét nhanh chóng khi tiếp xúc với độ ẩm. Thép không gỉ còn có tính hấp dẫn hơn và có thể được sử dụng để làm các sản phẩm trang trí. Tuy nhiên, thép carbon lại có độ bền và sức mạnh cao hơn so với thép không gỉ.
Khả năng chống gỉ
Thép không gỉ chống gỉ tốt hơn thép cacbon nhờ Crom và các kim loại khác. Thép cacbon, thiếu các kim loại chống oxy hóa, dễ bị gỉ.
Đặc tính vật lý và hóa học
Thép không gỉ, chứa Niken, có độ dẻo và khả năng uốn cong tốt hơn so với thép cacbon.
Tính thẩm mỹ
Nếu dự án yêu cầu tính thẩm mỹ, thép không gỉ là lựa chọn tốt. Thép cacbon dễ bị đen và gỉ sét, kể cả khi mạ kẽm hay sơn.
Chi phí
Thép không gỉ, với nhiều tính năng ưu việt và thành phần chống gỉ như Crom, Niken, Mangan, có giá cao hơn thép cacbon. Nếu cân nhắc về chi phí, hãy xem xét loại thép phù hợp.
Kết luận
Thép không gỉ là vật liệu linh hoạt, bền bỉ và có tính thẩm mỹ cao, đáp ứng tốt nhu cầu của nhiều ngành công nghiệp. Đối với các công trình và sản phẩm cần độ bền, khả năng chống gỉ và vẻ ngoài sang trọng, thép không gỉ là lựa chọn tối ưu. Các dòng thép không gỉ Austenitic, Ferritic, Duplex và Martensitic đều có các ưu điểm riêng, phù hợp cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau.
Thép Bảo Tín tự hào là đơn vị cung cấp các sản phẩm thép không gỉ chất lượng cao, đầy đủ chứng từ CO, CQ và tiêu chuẩn quốc tế. Liên hệ ngay với Thép Bảo Tín để được tư vấn và lựa chọn sản phẩm phù hợp cho dự án của bạn.
Bài viết có tham khảo từ: wikipedia
