Khi xây dựng bất kỳ công trình nào, đặc biệt là các công trình có kết cấu mái, xà gồ là một thành phần không thể thiếu. Nhưng xà gồ là gì, xà gồ có bao nhiêu loại, và làm thế nào để chọn đúng loại xà gồ cho nhu cầu của bạn? Hãy cùng Thép Bảo Tín khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.
Nội dung chính
Xà gồ là gì?
Xà gồ là thanh ngang hoặc dầm chịu lực, đóng vai trò nâng đỡ mái nhà, phân tán tải trọng xuống khung hoặc tường. Có hai loại phổ biến là xà gồ gỗ (dành cho công trình truyền thống) và xà gồ thép (bền, chống mối mọt, phù hợp công trình hiện đại).
Trong tiếng Anh, xà gồ được gọi là “Purlin”, còn trong tiếng Trung là “拉杆” (lā gān), nghĩa đen là “thanh kéo.” Những thuật ngữ này thường được dùng trong tài liệu chuyên ngành quốc tế.
Xà gồ có bao nhiêu loại?
Trên thị trường hiện nay, xà gồ được chia thành hai nhóm chính: xà gồ gỗ và xà gồ thép. Tuy nhiên, đi sâu hơn vào xà gồ thép, chúng ta sẽ có nhiều dạng mặt cắt khác nhau như: xà gồ C, xà gồ Z, xà gồ U, xà gồ I. Mỗi loại đều có ưu, nhược điểm riêng, đáp ứng các yêu cầu khác nhau của từng công trình.
Xà gồ gỗ
Đặc điểm:
- Được làm từ gỗ tự nhiên, thường thấy trong các công trình truyền thống, nhà cổ.
- Dễ gia công và lắp đặt nhưng nhược điểm là dễ cong vênh, mối mọt, khả năng chịu lửa kém.
Ứng dụng:
- Phù hợp với công trình có phong cách cổ điển hoặc nhà ở quy mô nhỏ, không đòi hỏi tải trọng quá lớn.
Xà gồ thép
Đặc điểm:
- Được sản xuất chủ yếu từ thép mạ kẽm hoặc thép cán nóng.
- Hình dạng phổ biến là xà gồ C, Z, ngoài ra còn có I, U… Mỗi dạng mặt cắt mang lại độ bền và khả năng chịu lực khác nhau.
- Khả năng chống mối mọt, không cong vênh, không cháy và tuổi thọ cao hơn nhiều so với xà gồ gỗ.
Ứng dụng:
- Sử dụng phổ biến trong các công trình công nghiệp như nhà xưởng, kho bãi, nhà tiền chế, hoặc các công trình yêu cầu chịu lực lớn.
- Trong một số trường hợp, xà gồ thép có thể kết hợp với thép hình (H, I, U, V) để tăng khả năng chịu tải.
Xà gồ thép mạ kẽm là lựa chọn ưu tiên cho các công trình đòi hỏi tính bền vững, chịu lực cao và khả năng chống ăn mòn tốt.
Xà gồ thép có ưu điểm gì so với xà gồ gỗ?
| Tiêu chí | Xà gồ gỗ | Xà gồ thép |
|---|---|---|
| Độ bền | Trung bình | Cao, chống cong vênh |
| Khả năng chịu lực | Hạn chế, dễ gãy nếu tải trọng lớn | Rất tốt, phù hợp công trình lớn |
| Chống mối mọt | Không, cần xử lý rất kỹ | Có, gần như không bị côn trùng xâm hại |
| Khả năng chịu nhiệt | Kém, dễ bắt lửa | Không bắt lửa |
| Tuổi thọ | Ngắn (5-10 năm) | Dài (20-50 năm) |
| Chi phí | Ban đầu thấp hơn | Cao hơn, nhưng chi phí bảo trì thấp |
Qua bảng so sánh, có thể thấy xà gồ thép sở hữu nhiều lợi thế về độ bền, khả năng chịu lực và tuổi thọ. Tuy chi phí đầu tư ban đầu cao hơn, nhưng xét dài hạn, xà gồ thép lại tiết kiệm hơn do ít tốn chi phí bảo dưỡng, thay thế.
Xà gồ được sử dụng trong các công trình nào?
Xà gồ là một thành phần không thể thiếu trong rất nhiều loại công trình xây dựng, từ dân dụng đến công nghiệp.
- Làm khung mái: Xà gồ được đặt ngang trên các vì kèo để tạo thành hệ khung chịu lực cho mái nhà. Nó đảm bảo độ vững chắc và ổn định cho toàn bộ công trình.
- Làm khung tường: Thanh dầm còn được sử dụng để làm khung cho các bức tường, đặc biệt là trong nhà xưởng, kho bãi và nhà tiền chế.
- Làm đà, kèo: Xà gồ được dùng làm đà, kèo trong các công trình xây dựng lớn như cầu cống, nhà cao tầng.
- Làm sàn: Có thể dùng để làm sàn cho những công trình nhẹ, yêu cầu chịu tải vừa phải.
Với đa dạng về kích thước và chủng loại, xà gồ ngày càng được ưa chuộng trong cả công trình dân dụng (nhà ở, biệt thự, nhà cấp 4…) lẫn công trình công nghiệp (nhà xưởng, kho bãi, trung tâm thương mại…).
Xà gồ C và xà gồ Z khác nhau như thế nào?
Trong nhóm xà gồ thép, hai loại được sử dụng nhiều nhất là xà gồ C và xà gồ Z. Mỗi loại có đặc điểm và tính ứng dụng riêng:
Xà gồ C
- Hình dạng: Mặt cắt ngang hình chữ C.
- Đặc điểm chịu lực: Phù hợp với công trình có nhịp nhỏ đến trung bình.
- Ứng dụng: Thường dùng làm khung mái cho nhà ở, nhà xưởng quy mô vừa, kho bãi.
Xà gồ Z
- Hình dạng: Mặt cắt ngang hình chữ Z.
- Khả năng chồng mí: Tốt hơn C, cho phép nối dài hiệu quả, giảm thiểu điểm yếu kết cấu.
- Ứng dụng: Rất phổ biến trong các công trình có nhịp lớn, yêu cầu cao về chịu tải, như nhà công nghiệp lớn, siêu thị, nhà thi đấu thể thao, nhà thép tiền chế.
Nếu công trình của bạn có khẩu độ (khoảng cách giữa hai điểm tựa) lớn và cần nối dài xà gồ, xà gồ Z sẽ là lựa chọn tốt hơn nhờ khả năng chồng mí, từ đó tăng cường độ cứng vững của hệ thống mái.
Xà gồ có thể sử dụng trong các công trình dân dụng hay chỉ trong công nghiệp?
Xà gồ hoàn toàn có thể được sử dụng trong cả hai loại công trình: dân dụng và công nghiệp. Tuy nhiên, để tối ưu hiệu quả và tiết kiệm chi phí, bạn cần lựa chọn kiểu xà gồ phù hợp với quy mô cũng như đặc thù của từng dự án.
Công trình dân dụng (nhà ở, biệt thự, nhà phố…):
- Thường sử dụng xà gồ C, xà gồ thép hộp, hoặc thậm chí xà gồ gỗ cho các mái ngói, mái tôn nhỏ.
- Ưu tiên trọng lượng nhẹ, tính thẩm mỹ và khả năng chống mối mọt, rỉ sét.
Công trình công nghiệp (nhà xưởng, nhà kho, nhà tiền chế…):
- Lựa chọn xà gồ thép Z hoặc C, kèm theo giằng thép, cột thép để chịu tải trọng lớn.
- Yêu cầu độ bền cao, khả năng chống ăn mòn, hạn chế việc bảo trì.
Cách chọn xà gồ phù hợp cho công trình
Để chọn được loại xà gồ tối ưu, bạn cần xem xét các yếu tố sau:
Loại công trình:
- Công trình nhà ở nhỏ: Có thể sử dụng xà gồ gỗ hoặc xà gồ thép C để cân bằng giữa chi phí và độ bền.
- Nhà xưởng, nhà thép tiền chế: Nên chọn xà gồ thép Z để tận dụng khả năng chồng mí, chịu lực cao.
Điều kiện môi trường:
- Công trình ở khu vực khí hậu ẩm, ven biển hoặc vùng có độ ăn mòn cao cần dùng xà gồ thép mạ kẽm.
Kết cấu mái và tải trọng:
- Tính toán tải trọng mái (tôn, ngói, panel…) để chọn kích thước và loại xà gồ tương ứng.
Ngân sách:
- Xà gồ thép có chi phí ban đầu cao hơn nhưng bù lại tuổi thọ lâu, tiết kiệm chi phí bảo trì.
Tiêu chuẩn kỹ thuật:
- Nên ưu tiên xà gồ đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế như JIS G3302 hay ASTM A653.
Tại sao nên mua xà gồ tại Thép Bảo Tín?
- Kinh nghiệm 10+ năm: Chúng tôi là đơn vị hàng đầu trong cung cấp xà gồ và các loại thép xây dựng khác.
- Sản phẩm chất lượng cao: Phân phối các thương hiệu uy tín như Hòa Phát, Hoa Sen và Seah.
- Tư vấn chuyên sâu: Đội ngũ kỹ sư của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn chọn giải pháp tối ưu nhất.
- Giá cả cạnh tranh: Cam kết cung cấp sản phẩm với giá tốt nhất trên thị trường.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn xà gồ là gì, có bao nhiêu loại, sự khác nhau giữa xà gồ C và xà gồ Z, cũng như những ưu điểm vượt trội của xà gồ thép so với xà gồ gỗ. Nếu bạn cần tư vấn thêm về lựa chọn xà gồ phù hợp cho công trình của mình, hãy liên hệ với Thép Bảo Tín qua hotline 0932 059 176 để được hỗ trợ bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Trong một số trường hợp, xà gồ thép có thể được kết hợp với thép hình (H, I, U, V) để tăng khả năng chịu lực và đảm bảo tính ổn định cho kết cấu.
Tham khảo thêm một số sản phẩm xà gồ đang được phân phối tại Thép Bảo Tín:
Với những thông tin trên, bạn hoàn toàn có thể tự tin khi lựa chọn và sử dụng xà gồ cho công trình của mình, dù là nhà ở dân dụng hay công trình công nghiệp quy mô lớn.
