Mặt bích là phụ kiện vô cùng quen thuộc với nhiều anh em cơ khí. Nó giúp kết nối các bộ phận với nhau nhằm tạo nên một hệ thống đường ống hoàn chỉnh. Tuy vậy, không phải anh em trong nghề nào cũng biết và nắm được công thức chia lỗ trên mặt bích. Điều này khiến nhiều anh em gặp khó khăn trong việc chế tạo và gia công mặt bích.
Nội dung chính
Kích thước của mặt bích
Như ở các bài viết trước, Thép Bảo Tín đã nhiều lần khẳng định rằng mặt bích vô cùng đa dạng. Không chỉ về chất liệu, kết cấu mà còn cả về kích thước. Để có thể chia lỗ chính xác trên mặt bích, các thông số về kích thước của mặt bích đều vô cùng quan trọng.
Các kích thước quan trọng của mặt bích
Có 2 phần mà hầu hết dân kỹ thuật chú ý đó là: kích thước và số lượng lỗ trên mặt bích. Cụ thể một mặt bích thì sẽ có 6 kích thước quan trọng gồm:
- Kích thước bu lông.
- Kích thước lỗ bu lông.
- Đường kính trong của bích: Là nơi liên kết với đường kính ngoài của phụ kiện này.
- Đường kính ngoài của bích: Đo từ mép ngoài đến mặt đối diện.
- Số bu lông.
- Độ dày của mặt bích.
Các tiêu chuẩn mặt bích
Thông thường, mặt bích có kích thước đường kính càng lớn thì số lỗ càng nhiều và khoảng cách của các lỗ cũng hẹp hơn. Ví dụ, những loại mặt bích có đường kính bé từ DN15, DN20, DN5, DN32 người ta thường bố trí 4 lỗ. Những loại đường kính trung bình từ DN40 – DN100, bề mặt lớn hơn thì thường có 8 lỗ.
Cùng với đó, mặt bích được sản xuất dựa trên những tiêu chuẩn, thông số kỹ thuật riêng. Các tiêu chuẩn mặt bích này sẽ quyết định các yếu tố cơ bản. Bao gồm: độ dày, đường kính ngoài, đường kính trong, tâm lỗ, khoảng cách lỗ, sai số, kích thước lỗ,… của mặt bích. Hiện nay, trên thị trường đang có 4 tiêu chuẩn bao gồm:
- Tiêu chuẩn ANSI ( American National Standards Institute) – Tiêu chuẩn của nước Mỹ.
- Tiêu chuẩn BS (British Standards Institute) – Tiêu chuẩn của nước Anh.
- Tiêu chuẩn DIN (Deutsches Institut für Normung) – Tiêu chuẩn của nước Đức.
- Tiêu chuẩn JIS (Japan Industrial Standard) – Tiêu chuẩn của nước Nhật.
Chính vì thế, để hoàn thực hiện tốt quy trình gia công mặt bích ngoài việc xác định chính xác số lỗ mình muốn tạo, bạn cần tìm hiểu và nắm chắc các tiêu chuẩn để chế tạo mặt bích đúng kỹ thuật.
Công thức chia lỗ trên mặt bích
Sau khi đã nắm được kích thước của mặt bích (bao gồm đường kích và bán kính), bạn đã có thể tiến hành tính toán chia lỗ trên mặt bích. Dưới đây là công thức chuẩn được nhiều anh em áp dụng trong công việc hằng ngày:
Trong đó:
- D: là đường kính mặt bích
- R: là bán kính mặt bích
- A: là số đo góc giữa 2 lỗ trên mặt bích
Ví dụ: Ta có một mặt bích với đường kính là D= 150mm => R= 75mm. Ta muốn tạo 5 lỗ trên mặt bích này thì áp dụng công thức chia lỗ trên mặt bích. Ta được:
Với A= 360/5 = 72 (độ)
=> Áp dụng công thức ta sẽ tính được khoảng cách giữa 2 lỗ là 88 (mm)
Đây là một trong những công thức đơn giản và vô cùng dễ hiểu được nhiều anh em áp dụng. Chỉ cần nhìn vào là anh em đã có thể áp dụng ngay rồi phải không nào!
Quy trình chia lỗ trên mặt bích
Bước quan trọng nhất và cũng rắc rối nhất chính là việc tính toán thì đã được giải quyết. Tiếp theo bạn sẽ tiến hành chia lỗ trên mặt bích. Tới đây, công việc đã dễ dàng hơn rất nhiều, bạn chỉ cần thực hiện lần lượt theo các bước sau:
- Bước 1: Vệ sinh sạch mặt bích và đặt mặt bích trên bề mặt phẳng, cân đối, có đủ ánh sáng.
- Bước 2: Sau khi đã tính được khoảng cách 2 lỗ bằng công thức chia lỗ trên mặt bích là x, bạn mở compa ra. Dùng thước chia mm để mở khoảng cách giữa 2 chân của compa theo số x đã tìm được.
- Bước 3: Chọn 1 điểm trên đường tròn của mặt bích làm tâm và giữ 1 chân compa ở đó. Chân còn lại của compa chạm tới điểm nào thì đánh dấu lại. Khoảng cách giữa 2 dấu compa chính là khoảng cách giữa 2 lỗ của mặt bích. Cứ đánh dấu như vậy cho tới khi chân compa quay về điểm làm tâm ban đầu.
Chỉ với các bước đơn giản, anh em đã có thể dễ dàng xác định được vị trí của các lỗ trên mặt bích. Đã tìm được chính xác các điểm này thì việc tạo lỗ trên mặt bích đã đơn giản hơn rất nhiều.
Có rất nhiều cách để chia lỗ trên mặt bích. Với những thợ cơ khí đã lâu năm và giàu kinh nghiệm, họ sẽ có cách làm và bí quyết riêng để thực hiện công việc này nhanh chóng.
Tuy nhiên, với những anh em cơ khí chưa thật sự nắm được kỹ thuật này thì việc áp dụng công thức trên là điều cần thiết. Đây được xem là công thức đơn giản và phổ biến nhất để anh em có thể “thực chiến” ngay.
Lưu ý khi thực hiện chia lỗ trên mặt bích
Để đảm bảo việc tạo ra mặt bích đúng quy chuẩn, khi chia lỗ trên mặt bích anh em cần lưu ý:
- Xác định được loại mặt bích nào dùng trong ứng dụng nào? vật liệu mặt bích ra sao? theo tiêu chuẩn nào? kích cỡ mong muốn là bao nhiêu?…
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ như: máy tính, compa, thước
- Nắm chắc công thức để tính toán chuẩn xác
- Thực hiện ở nơi bằng phẳng, sạch sẽ, đủ ánh sáng.
Trên đây là những kiến thức mà Thép Bảo Tín cho rằng vô cùng hữu ích với những ai đang làm cơ khí. Cụ thể là công việc gia công mặt bích. Công thức chia lỗ trên mặt bích trên đây sẽ giúp anh em thực hiện công việc nhanh chóng và thuận tiện hơn. Liên hệ với chúng tôi ngay nếu bạn cần được hỗ trợ nhé!
