Thiết bị chữa cháy

Các Thiết bị chữa cháy đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện sớm sự cố, tạo điều kiện sơ tán kịp thời và thực hiện biện pháp chữa cháy phù hợp.

Khi không có đủ, không có thiết bị phù hợp, hay dùng thiết bị không đúng chủng loại, không được bảo trì, bảo dưỡng định kỳ hoặc người sử dụng thiếu kiến thức, kỹ năng vận hành có thể khiến đám cháy nhỏ nhanh chóng bùng phát thành thảm họa lớn.

Điều này có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người. Người gây ra hỏa hoạn còn bị truy cứu trách nhiệm theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Và nặng nề nhất chính là những tổn thất về tinh thần, sự bất an và nỗi ám ảnh do hỏa hoạn gây ra

Vì lẽ đó, việc nắm rõ các loại vật tư PCCC cùng công dụng và tiêu chuẩn cần có là điều cần thiết. Xem ngay bài viết dưới đây từ Thép Bảo Tín!

Giới thiệu vai trò của Thiết bị chữa cháy

Thiết bị chữa cháy là gì?

Thiết bị chữa cháy là toàn bộ các công cụ, phương tiện, hệ thống được thiết kế và sử dụng để phòng ngừa, phát hiện, cảnh báo và dập tắt đám cháy. Đồng thời hỗ trợ công tác cứu hộ, cứu nạn khi hỏa hoạn xảy ra.

Vì sao phải trang bị Thiết bị chữa cháy cho mọi công trình?

Dới đây là những lý do bắt buộc mọi công trình từ dân cư tới công cộng đều cần các Thiết bị chữa cháy:

Bảo vệ con người

Hỏa hoạn có thể gây ra ngạt khí, nguy hiểm tới sinh mạng con người . Vì thế, Thiết bị chữa cháy như thiết bị báo cháy sẽ giúp phát hiện sớm để mọi người kịp thời thoát nạn.

Giảm thiệt hại về tài sản 

Đám cháy có thể thiêu rụi tài sản, công trình, hàng hóa chỉ trong thời gian ngắn, gây tổn thất kinh tế nặng nề. Thiết bị chữa cháy giúp khống chế đám cháy ngay từ khi mới phát sinh hoặc ngăn chặn cháy lan

Tuân thủ quy định Pháp luật

Tại Việt Nam, pháp luật quy định rõ ràng về việc bắt buộc trang bị các Thiết bị chữa cháy đối với hầu hết các loại công trình xây dựng, từ nhà ở riêng lẻ đến các tòa nhà cao tầng, khu công nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, trường học, bệnh viện…

Việc không tuân thủ có thể dẫn đến xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Kiểm soát đám cháy hiệu quả 

Nhiều đám cháy nhỏ có thể được dập tắt dễ dàng nếu có sẵn các thiết bị chữa cháy ban đầu như bình chữa cháy xách tay và người sử dụng biết cách thao tác.

Hỗ trợ lực lượng chữa cháy

Khi đám cháy vượt quá khả năng xử lý ban đầu, các thiết bị như hệ thống báo cháy, hệ thống cấp nước, họng nước chữa cháy vách tường… cung cấp thông tin về vị trí cháy và nguồn lực ban đầu. Từ đó, giúp lực lượng Cảnh sát PCCC triển khai công tác chữa cháy và cứu nạn hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Nâng cao ý thức an toàn PCCC

Việc trang bị Thiết bị chữa cháy cũng góp phần nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của công tác PCCC. Mọi người sẽ chú ý hơn đến việc phòng ngừa cháy nổ và biết cách sử dụng các thiết bị khi cần thiết.

Xem thêm: Biện pháp phòng chống cháy nổ trong nhà 

Danh sách Thiết bị chữa cháy cần thiết cho mọi công trình

Bình chữa cháy xách tay

Bình chữa cháy này được thiết kế để người dân hoặc nhân viên có thể dễ dàng sử dụng để dập tắt các đám cháy nhỏ ngay khi mới phát sinh. Tùy vào chất chữa cháy, nó gồm:

Bình chữa cháy bột (ký hiệu BC, ABC)

Bình này chứa bột chữa cháy (thường là hỗn hợp Monoammonium Phosphate và Ammonium Sulfate) và khí đẩy (Nito hoặc CO2).

Với bình bột BC, nó dùng cho đám cháy chất lỏng (loại B) và chất khí (loại C). Còn bình bột ABC thì dùng cho đám cháy chất rắn (loại A – gỗ, giấy, vải), chất lỏng (B), và chất khí (C). Đây cũng là loại bình chữa chát đa dụng và phổ biến nhất.

Tuy nhiên, bình bột có một vài nhược điểm như: có thể gây bụi bẩn, ăn mòn thiết bị điện tử nhạy cảm và che khuất tầm nhìn sau khi phun.

Bình chữa cháy CO2 (ký hiệu MT)

Bình này chứa khí CO2 được nén ở dạng lỏng, Nó dùng cho đám cháy chất lỏng (loại B) và đặc biệt hiệu quả với đám cháy thiết bị điện, điện tử (loại E) vì không để lại cặn và không làm hư hỏng thiết bị.

Dù vậy, nó không dùng để chữa cháy kim loại (loại D). Khí CO2 lạnh có thể gây bỏng lạnh khi tiếp xúc trực tiếp.

Bình chữa cháy foam (bọt)

Bình này chứa dung dịch tạo bọt. Bình này dùng cho đám cháy chất rắn (loại A) và chất lỏng (loại B). Đặc biệt hiệu quả với các đám cháy xăng, dầu, hóa chất.

Tuy nhiên, nó không dùng để chữa cháy thiết bị điện đang có điện (loại E), cháy kim loại (loại D) hoặc cháy chất khí (loại C).

Bình chữa cháy gốc nước 

Bình này sẽ chúa nước có pha thêm phụ gia (như hóa chất tạo bọt, hóa chất tăng khả năng thẩm thấu). Nó có thể dùng cho nhiều loại đám cháy như đám cháy chất rắn, lỏng, khí, đám cháy điện , đám cháy pin,…

Có thể thấy, mỗi loại bình chữa cháy đều có những ưu và nhược điểm riêng. Bạn có thể chọn mua bình chữa cháy nội địa hoặc bình chữa cháy nhập khẩu. Trong đó, bình nội địa sẽ có giá mềm hơn nhưng độ đa dạng cũng như công nghệ sản xuất sẽ không bằng bình chữa cháy nhập khẩu.

Vòi chữa cháy

Vòi này dùng để dẫn chất chữa cháy (thường là nước) từ nguồn cấp (máy bơm hoặc trụ nước) đến đám cháy dưới áp suất cao để kiểm soát và dập tắt lửa. Nó được cấu tạo từ nhiều lớp như:

• Lớp định hình: thường được dệt từ sợi tự nhiên (lanh, bông) hoặc sợi tổng hợp (nylon, polyester).
• Lớp chống thấm bên trong: Thường làm bằng cao su tổng hợp hoặc các vật liệu chống thấm khác, giúp ngăn nước rò rỉ ra ngoài.
• Lớp bảo vệ bên ngoài: Thường là lớp cao su hoặc vật liệu tổng hợp khác, có khả năng chống mài mòn, chịu nhiệt, chống tác động từ môi trường bên ngoài.
• Bộ phận kết nối (khớp nối): Được làm từ kim loại như gang, nhôm, dùng để nối vòi với nguồn cấp nước (van, trụ nước, máy bơm) hoặc nối các đoạn vòi với nhau, và nối với lăng phun.

Vòi chữa cháy có nhiều kích thước đường kính trong (D25, D50, D38, D65). Nó quyết định lưu lượng nước chảy qua.Việc chọn vòi thế nào là tùy vào quy mô của công trình.

Hệ thống báo cháy tự động

Hệ thống báo cháy tự động là tập hợp các thiết bị có khả năng tự động phát hiện và cảnh báo. Nó bao gồm các thiết bị chính như:

Trung tâm báo cháy

Nó là một tủ điều khiển chứa bo mạch xử lý thông tin, bộ nguồn và pin dự phòng. Tủ này sẽ nhận tín hiệu từ các thiết bị đầu vào, xử lý thông tin, hiển thị trạng thái  của hệ thống. Từ đó, kích hoạt các thiết bị báo động khi phát hiện cháy hoặc sự cố.

Thiết bị đầu vào

Là các cảm biến hoặc nút nhấn được lắp đặt tại các khu vực cần giám sát. Khi phát hiện dấu hiệu cháy hoặc được kích hoạt, chúng sẽ gửi tín hiệu về trung tâm báo cháy.

Các thiết bị này phải kể tới như: Đầu báo khói, đầu báo nhiệt, đầu báo lửa, đầu báo khí gas, nút nhấn khẩn cấp.

Thiết bị đầu ra

Nó sẽ nhận tín hiệu từ trung tâm báo cháy và phát ra cảnh báo để mọi người biết có cháy. Nó bao gồm các thiết bị như: Chuông báo cháy, đèn báo cháy, còi báo động, bảng hiển thị phụ.

Việc lựa chọn hệ thống báo cháy phù hợp phụ thuộc vào quy mô, tính chất, mức độ nguy hiểm cháy và yêu cầu của từng công trình.

✅ Lời khuyên từ Thép Bảo Tín:

• Công trình nhỏ (nhà ở gia đình, văn phòng nhỏ, cửa hàng nhỏ…):Có thể sử dụng hệ thống báo cháy cục bộ độc lập (đầu báo khói/ nhiệt hoạt động độc lập, có còi báo động tích hợp) hoặc hệ thống báo cháy không dây đơn giản với một vài đầu báo và một bộ trung tâm mini/ báo động qua điện thoại.
• Công trình vừa và lớn (tòa nhà văn phòng, chung cư, khách sạn, trường học: Bắt buộc trang bị hệ thống báo cháy địa chỉ. Nó cho phép mỗi thiết bị (đầu báo, nút nhấn, module) có một địa chỉ riêng biệt. Khi có báo động, trung tâm báo cháy sẽ hiển thị chính xác thiết bị nào đã kích hoạt, giúp xác định nhanh chóng vị trí xảy ra sự cố.

Việc thiết kế và lắp đặt hệ thống báo cháy tự động cho các công trình lớn và phức tạp cần được thực hiện bởi các đơn vị có năng lực và kinh nghiệm, tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn và quy chuẩn hiện hành.

Tủ chữa cháy và trụ nước cứu hỏa

Đây là 2 thành phần đóng vai trò cung cấp nguồn nước ban đầu và hỗ trợ đắc lực cho quá trình chữa cháy. Trong đó:

Tủ chữa cháy

Giúp bảo quản các thiết bị chữa cháy như cuộn vòi chữa cháy, lăng phun chữa cháy, van góc….. Tủ chữa cháy thường được lắp âm tường hoặc nổi trên tường. Vị trí sẽ gần với hành lang, cầu thang thoát hiểm, sảnh các tòa nhà, khu công nghiệp, trường học, bệnh viện…

Trụ nước cứu hỏa

Đây là điểm lấy nước trực tiếp từ hệ thống đường ống cấp nước công cộng hoặc hệ thống cấp nước chữa cháy riêng của khu vực. Nó gồm 2 loại là trụ nổi và trụ ngầm.

Trụ này sẽ được lắp đặt ngoài trời, dọc theo các tuyến đường giao thông, trong khuôn viên các khu đô thị, khu công nghiệp, các công trình công cộng lớn… Nơi xe chữa cháy dễ dàng tiếp cận.

Thiết bị thoát hiểm và cứu hộ

Đèn Exit (đèn chỉ dẫn thoát nạn)

Đèn exit PCCC có biểu tượng hình người chạy và mũi tên, chỉ dẫn hướng di chuyển đến lối thoát hiểm an toàn. Nó sẽ tự động bật sáng khi hệ thống điện chính bị ngắt do cháy hoặc sự cố khác. Nhờ vậy, giúp việc thoát nạn diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Thang dây thoát hiểm 

Là loại thang mềm, thường làm bằng vật liệu chống cháy, có móc hoặc bộ phận neo chắc chắn để neo vào lan can, cửa sổ. Nó cho phép người mắc kẹt ở các tầng cao tự thoát xuống mặt đất khi các chưa thoát hiểm bị chặn.

Mặt nạ phòng độc/ chống khói 

Giúp lọc khói, khí độc (như CO, CO2, HCN) và bụi mịn trong không khí, cung cấp không khí sạch cho người sử dụng hít thở trong môi trường cháy có nhiều khói và khí độc.

Chuông báo động

Phát ra âm thanh báo động lớn, rõ ràng khi hệ thống báo cháy được kích hoạt (tự động hoặc thủ công). Nó giúp cảnh báo mọi người về cố cháy nổ đang xảy ra.

Các Thiết bị chữa cháy này phù hợp lắp tại công trình cao tầng và nơi tập trung đông người như chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại, rạp chiếu phim, nhà hát, trường học, bệnh viện…

Máy bớm chữa cháy và van PCCC

Đây là những bộ phận không thể thiếu trong các hệ thống chữa cháy cố định như hệ thống Sprinkler và hệ thống họng nước chữa cháy vách tường. Trong đó:

Máy bơm chữa cháy

Cung cấp áp lực và lưu lượng nước cần thiết cho toàn bộ hệ thống chữa cháy khi có báo động cháy. Khi hệ thống phát hiện cháy (qua đầu báo Sprinkler vỡ hoặc van họng nước được mở), máy bơm sẽ tự động khởi động để hút nước từ nguồn cấp (bể nước chữa cháy, sông, hồ…) và đẩy vào mạng đường ống với áp suất cao.

Van PCCC

Giúp kiểm soát dòng chảy của nước hoặc chất chữa cháy trong hệ thống đường ống. Mỗi loại van có chức năng riêng biệt, đảm bảo hệ thống hoạt động đúng nguyên lý và an toàn.

Các loại van dùng trong PCCC bao gồm: van cổng, van bướm, van báo động, van xả tràn, van góc chữa cháy, van 1 chiều, van an toàn, van giảm áp,…

Hãy đảm bảo luôn chọn ĐÚNG – ĐỦ các Thiết bị chữa cháy để có được một hệ thống đảm bảo. Đồng thời, hiểu rõ chức năng của chúng để có thể xử lý tốt trong mọi trường hợp bất trắc xảy ra.

Hướng dẫn chọn mua Thiết bị chữa cháy chất lượng

Để chọn mua Thiết bị chữa cháy chất lượng, đảm bảo an toàn và hiệu quả khi cần thiết, bạn cần lưu ý các yếu tố sau:

Xác định rõ nhu cầu và nguy cơ cháy

Mỗi loại công trình (nhà ở, văn phòng, nhà xưởng, cửa hàng…) và mỗi khu vực trong công trình có nguy cơ cháy khác nhau (chất rắn, lỏng, khí, điện…).

Cần xác định rõ bạn cần trang bị những loại thiết bị nào (bình chữa cháy loại gì, hệ thống báo cháy đơn giản hay địa chỉ, thiết bị thoát hiểm nào…). Điều này dựa trên đặc điểm của khu vực cần bảo vệ và các quy định PCCC hiện hành cho loại hình công trình đó.

Kiểm tra chứng nhận và nguồn gốc xuất xứ

Thiết bị chữa cháy chất lượng phải có đầy đủ giấy tờ chứng nhận hợp quy, hợp chuẩn theo quy định của Việt Nam (do Cục Cảnh sát PCCC và Cứa Nạn Cứu Hộ)

Kiểm tra tem kiểm định PCCC được dán trên thiết bị (đối với các thiết bị thuộc danh mục kiểm định).

Tìm hiểu rõ nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm (nhà sản xuất, quốc gia sản xuất). Sản phẩm từ các thương hiệu uy tín thường đảm bảo chất lượng hơn.

Quan sát và đánh giá chất lượng của các thiết bị

Xem kỹ hình thức bên ngoài của thiết bị: Lớp sơn, mối hàn (đối với bình, tủ, trụ), các chi tiết cấu thành có chắc chắn, hoàn thiện tốt không.

Đối với bình chữa cháy: Kiểm tra vỏ bình có bị móp méo, gỉ sét không, đồng hồ áp lực (nếu có) còn hoạt động tốt không, chốt an toàn còn nguyên vẹn không.

Đối với vòi chữa cháy: Kiểm tra lớp bố vải, lớp cao su bên trong và bên ngoài có bị sờn rách, gấp gãy không, khớp nối có chắc chắn không.

Đối với thiết bị điện (đầu báo, chuông, đèn): Kiểm tra vỏ hộp, các chân kết nối, dây dẫn có đảm bảo không.

Lựa chọn loại thiết bị phù hợp với môi trường

Môi trường có hóa chất ăn mòn, nhiệt độ cao, bụi bẩn, ẩm ướt cần chọn loại thiết bị có khả năng chống chịu tốt với điều kiện đó. Hệ thống báo cháy cần phù hợp với đặc điểm của khói, nhiệt phát sinh.

Ví dụ: bếp cần đầu báo nhiệt, khu vực máy tính cần đầu báo khói quang điện hoặc đầu báo cháy khí sạch.

So sánh giá cả để chọn được thiết bị đảm bảo

Không nên ham rẻ mà mua các sản bị PCCC không rõ nguồn gốc, không có kiểm định. Thiết bị kém chất lượng sẽ không phát huy tác dụng khi có cháy, thậm chí còn gây nguy hiểm.

Chọn nhà cung cấp uy tín

Mua Thiết bị chữa cháy từ các công ty, đại lý có uy tín, kinh nghiệm trong lĩnh vực PCCC. Các đơn vị này sẽ cung cấp sản phẩm chính hãng, có đầy đủ giấy tờ, chế độ bảo hành, bảo trì thiết bị PCCC và hỗ trợ kỹ thuật tốt. Đồng thời, tư vấn giúp bạn lựa chọn thiết bị phù hợp với nhu cầu thực tế.

Lưu ý khi sử dụng và bảo quản Thiết bị chữa cháy

Để đảm bảo Thiết bị chữa cháy luôn hoạt động hiệu quả khi cần thiết, việc sử dụng và bảo quản đúng cách là cực kỳ quan trọng. Cụ thể:

Lưu ý khi sử dụng

• Chỉ sử dụng khi đã được huấn luyện hoặc hướng dẫn cụ thể
• Xác định đúng loại đám cháy và chọn bình chữa cháy phù hợp
• Nắm rõ các quy định khi sử dụng mỗi thiết bị chữa cháy. Thao tác đúng kỹ thuật và đúng hướng dẫn từ nhà sản xuất. Ví dụ: khoảng cách an toàn khi dùng bình chữa cháy, khoảng cách cầm vòi chữa cháy,… Tham khảo thêm: Cách sử dụng bình chữa cháy an toàn. 
• Luôn kiểm tra so bộ thiết bị trước khi sử dụng

Lưu ý khi bảo quản

Thiết bị chữa cháy cần được đặt ở nơi dễ thấy, dễ lấy, khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.

Vệ sinh thiết bị sạch sẽ. Đồng thời, tránh đặt thiết bị ở nơi có hóa chất ăn mòn, dầu mỡ,… các chất này có thể gây hư hại lớp vỏ của Thiết bị chữa cháy.

Không để vật nặng đè lên các thiết bị, gây biến dạng, nứt gãy thiết bị.

Kiểm tra định kỳ tình trạng của các thiết bị. Điều này giúp phát hiện sớm các hư hỏng và sửa chữa, thay thế kịp thời.

Kết luận

Việc trang bị thiết bị phòng cháy chữa cháy (PCCC) có tầm quan trọng sống còn, không chỉ bảo vệ tài sản mà còn đảm bảo an toàn tính mạng cho con người.

Hãy hiểu rõ các thiết bị chữa cháy, công dụng và cách sử dụng chúng để có thể ứng biến trong những trường hợp xấu nhất. Và để mua được các loại Thiết bị chữa cháy chất lượng , hãy liên hệ cho Thép Bảo Tín ngay:

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Thiết bị chữa cháy nào là bắt buộc trong nhà xưởng?

→ Bình chữa cháy, vòi chữa cháy, tủ PCCC, báo cháy, đèn thoát hiểm…

Có nên dùng bình chữa cháy nhập khẩu không?

→ Có, đặc biệt với các khu vực yêu cầu thiết bị đạt chuẩn quốc tế (chung cư, khách sạn…)

Bao lâu cần kiểm tra Thiết bị chữa cháy một lần?

→ Tối thiểu 6 tháng/lần với bình, vòi; hệ thống báo cháy nên kiểm tra định kỳ hàng tháng

Vòi chữa cháy có dùng cho nhà dân không?

→ Có thể dùng cho biệt thự hoặc khu nhà lớn có lắp trụ cứu hỏa

Trên đây là những thông tin hữu ích về danh sách Thiết bị chữa cháy cần thiết cho mọi công trình. Hy vọng bạn đã nắm được các các thiết bị ấy cùng vai trò của chúng. Từ đó, biết được cách sử dụng sao cho hợp lý. nếu cần hỗ trợ thêm thông tin gì, hãy liên hệ với Thép Bảo Tín ngay nhé!