Trước khi đưa một công trình vào sử dụng – dù là nhà xưởng, tòa nhà văn phòng hay trung tâm thương mại – thì một trong những bước không thể thiếu chính là kiểm định PCCC và nghiệm thu hệ thống phòng cháy chữa cháy. Đây không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn là yếu tố sống còn để bảo vệ tài sản, con người và tránh những rắc rối không đáng có sau này.
Tuy nhiên, nhiều chủ đầu tư và đơn vị thi công lại lúng túng trong việc chuẩn bị hồ sơ, không rõ quy trình cụ thể ra sao, ai là người kiểm tra, cần làm những gì trước ngày nghiệm thu… Thép Bảo Tín hiểu được những khó khăn này, và vì vậy, bài viết hôm nay sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng – từng bước một – để quá trình kiểm định và nghiệm thu hệ thống PCCC diễn ra suôn sẻ, nhanh gọn và đạt yêu cầu ngay từ lần đầu.
Nội dung chính
Tầm quan trọng của việc kiểm định và nghiệm thu PCCC
Hệ thống PCCC không chỉ đơn thuần là vài chiếc bình chữa cháy hay hệ thống báo cháy treo tường. Đây là một mạng lưới kỹ thuật phức tạp – từ máy bơm, hệ thống đường ống, sprinkler, cảm biến báo cháy, đến lối thoát hiểm, đèn chỉ dẫn… Và khi công trình đi vào vận hành, mọi thứ phải hoạt động đồng bộ, chính xác, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và pháp luật hiện hành.
Kiểm định PCCC là bước kiểm tra chất lượng, khả năng vận hành và mức độ tuân thủ tiêu chuẩn của các thiết bị PCCC. Trong khi đó, nghiệm thu PCCC là bước xác nhận cuối cùng để công trình đủ điều kiện đưa vào sử dụng theo đúng quy định tại Nghị định 136/2020/NĐ-CP và các văn bản liên quan
Đặc biệt, từ 01/07/2025, Luật PCCC mới (số 55/2024/QH15) sẽ có hiệu lực, thay đổi cách tiếp cận từ “thẩm duyệt” sang “thẩm định” thiết kế PCCC – toàn diện và chặt chẽ hơn. Việc chủ động kiểm định – nghiệm thu đúng quy trình không chỉ tránh rủi ro pháp lý, mà còn giúp bạn yên tâm về an toàn lâu dài cho người và tài sản trong công trình.
Các hệ thống bắt buộc phải kiểm định và nghiệm thu PCCC
Không phải công trình nào cũng cần kiểm định toàn bộ hệ thống PCCC, nhưng đa phần các công trình công cộng, công nghiệp, dân cư cao tầng… đều nằm trong danh mục bắt buộc theo quy định pháp luật.
Công trình cần nghiệm thu PCCC
Theo quy định, những công trình thuộc danh mục có yêu cầu đặc biệt về an toàn PCCC đều phải nghiệm thu trước khi đưa vào sử dụng. Ví dụ:
- Nhà xưởng, nhà kho sản xuất
- Chung cư, khách sạn, trung tâm thương mại
- Trường học, bệnh viện
- Gara ô tô, trạm xăng dầu, kho hóa chất
- Văn phòng làm việc trên 5 tầng hoặc có diện tích lớn
Công trình có thể được nghiệm thu từng phần, nhưng vẫn phải được Cảnh sát PCCC kiểm tra và chấp thuận bằng văn bản.
Những hệ thống phải kiểm định PCCC
Tùy theo loại hình công trình, các hệ thống sau đây có thể nằm trong diện kiểm định và nghiệm thu bắt buộc:
- Hệ thống báo cháy tự động (theo TCVN 5738:2021)
- Hệ thống chữa cháy tự động bằng nước, bọt, khí (sprinkler, drencher – theo TCVN 7336:2021)
- Hệ thống hút khói, tăng áp cầu thang
- Trạm bơm chữa cháy, bể chứa nước chữa cháy
- Họng nước chữa cháy trong và ngoài nhà
- Đèn exit, đèn sự cố, chỉ dẫn thoát nạn
- Phương tiện chữa cháy cơ giới (xe chữa cháy, máy bơm lưu động,…)
Tất cả thiết bị, hệ thống này phải được kiểm định bởi tổ chức đủ điều kiện và có giấy chứng nhận hợp pháp.
Quy trình kiểm định và nghiệm thu PCCC từng bước
Nếu bạn đang băn khoăn “bắt đầu từ đâu?”, thì dưới đây là quy trình 5 bước chuẩn để thực hiện kiểm định và nghiệm thu hệ thống PCCC đúng pháp luật, đúng kỹ thuật và không bị “trượt” khi kiểm tra.
Bước 1: Hoàn tất thi công và chạy thử nội bộ hệ thống PCCC
Trước khi nộp hồ sơ nghiệm thu, bạn cần đảm bảo:
- Các hạng mục PCCC (báo cháy, chữa cháy, bơm, hút khói, đèn exit…) đã thi công hoàn chỉnh, đúng bản vẽ được thẩm duyệt.
- Hệ thống được chạy thử nội bộ, hoạt động đồng bộ và ổn định.
- Các thiết bị đã kiểm định đầy đủ, có CO, CQ hoặc chứng chỉ hợp lệ.
Mẹo của Thép Bảo Tín: Chủ đầu tư nên phối hợp nhà thầu tổ chức chạy thử trước để “tự nghiệm thu nội bộ”, tránh lỗi bị phát hiện vào phút chót.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đề nghị nghiệm thu
Đây là bước cực kỳ quan trọng. Hồ sơ nghiệm thu cần đầy đủ, chính xác, có xác nhận của các bên liên quan. Dưới đây là danh mục hồ sơ tối thiểu cần có (theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP):
- Văn bản đề nghị kiểm tra kết quả nghiệm thu về PCCC
- Báo cáo kết quả thi công, thử nghiệm, kiểm định hệ thống PCCC
- Bản sao giấy chứng nhận hoặc văn bản thẩm duyệt thiết kế PCCC
- Giấy chứng nhận kiểm định phương tiện, thiết bị PCCC
- Biên bản nghiệm thu từng phần và tổng thể
- Bản vẽ hoàn công hệ thống PCCC
- Tài liệu hướng dẫn vận hành, bảo trì thiết bị PCCC
- Biên bản nghiệm thu hoàn thành các hạng mục liên quan
- Giấy xác nhận điều kiện kinh doanh dịch vụ PCCC (của nhà thầu, tư vấn giám sát nếu có)
Lưu ý: Tất cả hồ sơ tiếng nước ngoài phải dịch sang tiếng Việt và công chứng. Nếu thiếu một trong các giấy tờ trên, khả năng bị trả hồ sơ là rất cao.
Bước 3: Nộp hồ sơ và chờ xác nhận từ cơ quan PCCC
Bạn có thể nộp hồ sơ theo 3 cách:
- Trực tiếp tại bộ phận một cửa của Phòng Cảnh sát PCCC tỉnh.
- Nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia.
- Nộp qua bưu điện công ích.
Sau khi nộp:
- Nếu hồ sơ thiếu hoặc chưa hợp lệ, bạn sẽ nhận được Phiếu hướng dẫn bổ sung.
- Nếu hồ sơ đầy đủ, cơ quan PCCC sẽ cấp Phiếu tiếp nhận và lên lịch kiểm tra thực địa
Bước 4: Kiểm tra hiện trường và chạy thử hệ thống thực tế
Đây là bước “điểm rơi” – nơi quyết định bạn có được cấp văn bản chấp thuận nghiệm thu hay không. Nội dung kiểm tra gồm:
- Đối chiếu hệ thống thi công thực tế với thiết kế đã thẩm duyệt.
- Kiểm tra giấy tờ, chứng chỉ thiết bị, biên bản nội bộ.
- Chạy thử các tình huống giả định cháy nổ, đánh giá khả năng phản ứng của:
- Trung tâm báo cháy
- Sprinkler hoặc hệ thống khí chữa cháy
- Bơm, van, hút khói, đèn exit, còi cảnh báo
- Lối thoát hiểm, biển báo…
Tất cả các hoạt động này được lập biên bản theo mẫu PC10 và là căn cứ ra quyết định cuối cùng.
Bước 5: Nhận văn bản nghiệm thu hoặc khắc phục theo yêu cầu
Sau kiểm tra:
- Nếu đạt yêu cầu, bạn sẽ nhận được Văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu PCCC, đây là điều kiện để xin giấy phép hoạt động của công trình.
- Nếu không đạt, cơ quan PCCC sẽ trả văn bản ghi rõ lý do, yêu cầu bạn sửa chữa, bổ sung và tổ chức nghiệm thu lại.
Lưu ý quan trọng:
- Thời gian nộp hồ sơ tối thiểu: 07 ngày làm việc trước ngày đề nghị kiểm tra.
- Với công trình nhóm A hoặc trọng điểm quốc gia: 10 ngày làm việc.
Những lỗi thường gặp khi kiểm định PCCC – nghiệm thu PCCC và cách tránh
Dù đã đầu tư bài bản cho hệ thống PCCC, nhưng không ít công trình vẫn bị “trượt” trong lần kiểm tra đầu tiên. Dưới đây là các lỗi mà Thép Bảo Tín thường gặp trên thực tế, đi kèm giải pháp xử lý để bạn tránh mất thời gian và chi phí không cần thiết.
Hồ sơ kiểm định pccc và nghiệm thu pccc không đầy đủ hoặc sai định dạng
Lỗi phổ biến:
- Thiếu biên bản thử nghiệm thiết bị PCCC.
- Không có bản sao giấy kiểm định thiết bị chữa cháy.
- Bản vẽ hoàn công không khớp với bản vẽ thẩm duyệt.
Cách tránh:
- Sử dụng checklist hồ sơ như trong phần 3.
- Đảm bảo mọi tài liệu đều có dấu giáp lai, chữ ký và xác nhận đầy đủ.
- Kiểm tra kỹ lưỡng các bản sao: phải rõ nét, không tẩy xóa, có công chứng nếu cần.
Thiết bị không được kiểm định hoặc không đạt chuẩn
Lỗi phổ biến:
- Dùng bình chữa cháy, sprinkler, đầu báo… không có CO-CQ hoặc hết hạn kiểm định.
- Thiết bị lắp đặt không đúng với hồ sơ đã thẩm duyệt.
Cách tránh:
- Chỉ chọn thiết bị có chứng chỉ kiểm định hợp lệ.
- Đối chiếu kỹ mã số, chủng loại, vị trí lắp đặt với bản vẽ đã duyệt.
- Khi mua thiết bị, yêu cầu bản sao giấy kiểm định của bên cung cấp.
Thi công không đúng thiết kế được duyệt
Lỗi phổ biến:
- Lắp sai vị trí nút báo cháy, đầu phun nước hoặc bơm chữa cháy.
- Lắp dây tín hiệu không theo quy chuẩn (ví dụ: không dùng dây chống cháy 30 phút cho hệ báo cháy tự động).
Cách tránh:
- Kiểm tra liên tục trong quá trình thi công, không để đến khi “xong xuôi” mới đối chiếu.
- Có thể thuê tư vấn giám sát PCCC độc lập kiểm tra định kỳ.
- Luôn giữ bản vẽ đã thẩm duyệt tại công trình để đối chiếu khi lắp đặt
Hệ thống hoạt động không ổn định khi chạy thử
Lỗi phổ biến:
- Báo cháy giả, đầu phun sprinkler không phun hoặc phun sai vùng.
- Trạm bơm không hoạt động đồng thời hoặc mất áp.
- Không kích hoạt được đồng bộ các thiết bị khi mô phỏng cháy.
Cách tránh:
- Chạy thử nội bộ toàn bộ hệ thống trước ngày kiểm tra chính thức.
- Kiểm tra đặc biệt các kết nối tự động như: báo cháy → điều khiển chữa cháy → hút khói → phát tín hiệu đèn exit.
- Nếu có điều kiện, nên chạy tình huống giả lập cháy trước vài ngày để điều chỉnh sớm.
Thiếu chứng nhận huấn luyện PCCC cho nhân sự
Lỗi phổ biến:
- Nhân viên trực vận hành không có chứng chỉ huấn luyện PCCC.
- Không lập kế hoạch diễn tập, không có hồ sơ theo dõi bảo trì hệ thống.
Cách tránh:
- Tổ chức huấn luyện PCCC định kỳ cho đội ngũ kỹ thuật và bảo vệ.
- Lưu trữ hồ sơ đào tạo, sổ theo dõi bảo trì đầy đủ, có xác nhận của người phụ trách.
- Đây cũng là yếu tố kiểm tra quan trọng sau khi công trình đi vào sử dụng, không chỉ ở giai đoạn nghiệm thu.
Tải mẫu hồ sơ nghiệm thu PCCC và lời khuyên từ Thép Bảo Tín
Sau khi đã nắm được quy trình và tránh được những lỗi thường gặp, việc chuẩn bị một bộ hồ sơ nghiệm thu chuẩn chỉnh sẽ giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian khi làm việc với cơ quan PCCC.
Tải ngay bộ hồ sơ mẫu miễn phí
Thép Bảo Tín đã tổng hợp sẵn bộ mẫu hồ sơ nghiệm thu PCCC đầy đủ, bao gồm:
- Mẫu đơn đề nghị nghiệm thu (Mẫu PC11 theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP)
- Biên bản nghiệm thu nội bộ hệ thống
- Mẫu báo cáo kết quả thi công hệ thống PCCC
- Danh sách thiết bị PCCC cần kiểm định
- Bản hướng dẫn trình tự nộp hồ sơ (offline/online)
Tải tại đây: Mẫu hồ sơ nghiệm thu PCCC đầy đủ
Lời khuyên từ Thép Bảo Tín
Việc kiểm định và nghiệm thu PCCC tưởng chừng như “chỉ là thủ tục”, nhưng lại quyết định đến sự an toàn và hợp pháp của toàn bộ công trình. Đừng để thiếu sót nhỏ khiến bạn phải nộp đi nộp lại nhiều lần – thậm chí bị đình chỉ hoạt động.
Hãy:
- Chuẩn bị kỹ lưỡng
- Làm đúng từng bước
- Đừng ngại hỏi chuyên gia
Và nếu bạn cần một đối tác đồng hành uy tín trong thi công, tư vấn hoặc hỗ trợ nghiệm thu PCCC, Thép Bảo Tín luôn sẵn sàng hỗ trợ với kinh nghiệm thực chiến và đội ngũ kỹ thuật chuyên môn cao.
Liên hệ ngay với Thép Bảo Tín để được tư vấn miễn phí
- Hotline: 093 205 91 76
- Email: bts@thepbaotin.com
- Website: www.thepbaotin.com
Toà chung cư của tôi, sau vài năm sử dụng, các đèn báo sự cố hỏng nhiều. Việc thay mới sẽ gây lãng phí và gây hại cho môi trường vì rác thải nhựa. Vậy nếu các đèn này có thể sửa chữa được thì sau đó có phải dán lại tem kiểm định không (chủ yếu đèn hỏng là do pin hỏng)
Chào anh Đỗ Duy Trung. Trước tiên, Thép Bảo Tín xin gửi lời cảm ơn về câu hỏi của anh.
Theo Điều 37, Điều 38 Nghị định 136/2020/NĐ-CP, Phụ lục VII ban hành kèm theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP (và được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 50/2024/NĐ-CP) và Luật số 55/2024/QH15 của Quốc hội: Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.
Từ các quy định trên, có thể thấy đèn báo sự cố thuộc danh mục phải kiểm định trước khi đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, không có quy định cụ thể về việc sửa chữa nhỏ (như thay pin) có bắt buộc phải kiểm định lại hay không. Vì vậy, để có thông tin chính xác và căn cứ pháp lý cụ thể cho trường hợp của anh, anh nên liên hệ trực tiếp với cơ quan Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ địa phương để được hướng dẫn chi tiết anh nha.
Về việc các đèn sự cố hỏng pin và chất lượng giảm, khách cần làm việc với bên lắp đặt và kiểm định thiết bị PCCC để xác định được chỉ việc sửa chữa hay thay mới và cấp tem kiểm định để đảm bảo an toàn cho hệ thống PCCC vẫn hoạt động bình thường. Thép Bảo Tín chỉ nhận cung cấp thiết bị thôi ạ, không sửa chữa hay đủ quyền để cấp lại tem kiểm định ạ!